bir dəli şeytan deyir

Şeytan və ya satana – İbrahimi dinlərdə insanı yoldan çıxararaq günah işləməyə və ya yalan danışmağa sövq edən varlıqdır. Xristianlıq və İslama görə o, təqva və gözəlliyə malik olmasına baxmayaraq Allaha qarşı üsyan etmiş və Cənnətdən qovulmuş, buna baxmayaraq Allah ona ardıcılları və çoxlu sayda əcinnələr ordusu üzərində hökm sürməyə icazə vermişdir. İudaizmdə şeytan daha çox Yetzer hara haqqında metafor, “şərə meyllilik” və ya Tanrının casusu kimi qəbul edilir. Satana ilk dəfə Tanaxda qeyd edilir. Burada o, səmavi ittihamçı, Tanrının oğullarından biri və Yahveyə tabedir. O, səmavi məhkəmə zamanı yəhudi xalqını təqib edir, Yahve ardıcıllarının sadiqliyini yoxlayır və günahkarlara əziyyət verir. Əhdlər arası dövrdə, ehtimal ki, Zərdüştilikdə şər qüvvəni təmsil edən Əhrimənin təsiri ilə Satana, Tanrıya qarşı mübarizə aparan, pis xarakterlərə malik qəddar varlıq kimi təsvir edilməyə başlamışdır. Apokrifal Yubileylər kitabında Yahve Şeytana (kitabda Mastema adlandırılır) hakimiyyət bəxş edərək, ona qovulmuş mələklər və onların ardıcıllarını idarə etmək, günahkarları cəzalandırmaq imkanı verir. Sinoptik İncillərdə Şeytan səhrada İsaya əziyyət verir və bu, xəstəlik və əziyyətin yaranmasının səbəbi hesab edilir. Vəhy kitabında Qırmızı böyük əjdaha cildində peyda olan Şeytan Arxangel Mikayıl tərəfindən məğlub edilir və Cənnətdən qovulur.

Dəlilik və ya çılğınlıq yarı qalıcı, ağır bir zehni pozğunluqdur. Ümumiyyətlə bir zehni xəstəlik tipindən törəyir. Dəlilik termini tibbi bir termin olmaqdan çox hüquqi və mədəni bir termindir. Dəlilik Modernizmlə birlikdə inkişaf edən bir anlayışdır. Əvvəllər ruhi çətinliklər Amerikada intellektual bir rəftar kimi qəbul edilib. Dickensin Lord Artur Günahı adlı kitabında buna bənzər təsvir də vardır. Postmodern mədəniyyət isə yaratdığı bütün dəyişənləri yazıdığı kimi dəliliyə də istisna edir. Bu cür xəstəliklər şəxsiyyət pozğunluğundan meydana gələ bilər.

Böyük şeytan — İranın xarici siyasət bəyanatlarında bəzən Amerika Birləşmiş Ştatları üçün işlətdiyi alçaldıcı ifadədir. Həmçinin bu ifadə Birləşmiş Krallıq üçün də istifadə edilmişdir. Bu termin ilk dəfə İranın lideri Ruhullah Xomeyni tərəfindən 5 noyabr 1979-cu il tarixindəki çıxışında imperializm və dünya miqyasında korrupsiyaya dəstək verməkdə günahlandırılan Amerika Birləşmiş Ştatlarını xarakterizə etmək üçün istifadə edilmişdir.

Şeytan (rus. Дьявол) — Lev Tolstoyun povesti. 1889–90-cı illərdə yazılmış, 1909-cu ildə alternativ bir sonluqla verilmiş, 1911-ci ildə müəllifin ölümündən sonra yayımlanmışdır. Tolstoyun eyni vaxtda yazdığı "Kreyser sonatası" kimi, "Şeytan" əsəri də cinsi duyğuların nəticələrindən bəhs edir. İnsanı yolundan azdıran Şeytan əməlinə Tolstoyun bir çox əsərlərində rast gəlmək olar. Görünür, Tolstoy, öz keçirdiyi hissləri təhlil etmək üçün "Şeytan" əsərini yazmalı olub. Əsər həddən artıq dramatik ruhdadır. Sanki hər an əsərin qəhrəmanının başına qeyri-adi əhvalat gələcəyi gözlənilir. Nəhayət gəlir də… Povestin iki sonluğunun olması isə onu göstərir ki, Tolstoy sonadək də Şeytana qalib gəlmək yolunu seçə bilməmişdi… Povest Rafiq Ağayev tərəfindən Azərbaycan dilinə tərcümə edilib, ilk dəfə Bakıda kiril qrafikalı Azərbaycan əlifbası ilə Yazıçı nəşriyyatında əvvəlcə 1980-ci ildə, 2-ci dəfə isə 1984-cü ildə, latın qrafikalı Azərbaycan əlifbası ilə 2017-ci ildə Bakı Kitab Klubunda "Ailə səadəti" povesti ilə birlikdə 176 səhifədə nəşr edilib. "Şeytan (povestlər)" ( (az.)).

Şeytan İncili (İngiliscə: The Satanic Bible), Anton Szandor Lavey tərəfindən yazılan, La-Veya satanizmi fəlsəfəsinin kitabı. Kitabın içində 4 bölmə var. Bunlar; Satan, Lusifer, Belial və Leviathana ithaf edilib. Eyni zamanda bunlar, 4 şeytan sırası ilə; Cənub-Od, Şərq-Hava, Şimal-Torpaq və Qərb-Su kimi elemenlər ilə ifadə edilib. Bu kitabda, satanizmin və satanistlərin həyat qanunları 12 maddə ilə sıralanıb; Sizdən soruşulmadığı müddətcə fikirlərinizi heç kimlə bölüşməyin. Daxilinizdəki dərdləri, mütləq şəkildə eşitmək istəyənlərdən savayı heç kimə deməyin. Başqa bir insanın evində qonaqsınızsa ev sahibinə qarşı hörmətli olun. Əks təqdirdə heç oraya getməyin. Sizin evinizdə olan qonaq sizi incidər, sizə qarşı kobud hərəkət edərsə, sizdə ona qarşı eyni cür edin. Əks cins açıqca dəvət eməsə, onunla cinsi əlaqədə olmayın, ona təcavüz etməyin.

Nizami küçəsi və ya Şeytan bazar küçəsi — Şuşa şəhərinin tarixi mərkəzində yerləşməkə Meydandan başlayan və Rasta bazar küçəsinin davamı olan tarixi küçədir. Qarabağ xanının vəziri və şair Molla Pənah Vaqifin malikanəsi bu küçədə olmuşdur. Şuşanın əsas ticarət küçəsi olan Rasta bazar küçəsi Meydanda Hacı Əmiraslanın karvansarası ilə kəsişərək cənuba doğru Şeytan bazar adı ilə davam edir. Bu küçədə Molla Pənah Vaqifin dövrümüzə çatmamış malikanəsi olmuşdur. Şeytan bazar küçəsi Rasta bazar küçəsi uzunluğunun (təxminən 300 m) 1/3 qədər uzunluğa malik olmaqla, müstəqil küçədən çox, küçə hissəsi təsiri bağışlayır. Şeytan bazar küçəsinin salınması zamanı kifayət qədər sakit relyefdə horizontal qatdan istifadə edilmişdir. Küçə bir qədər şimal-cənub maililiyinə malikdir, cənub qurtaracağında bu xüsusiyyət daha çox hiss olunur. Rasta və Aşağı bazar küçələri kimi, Şeytan bazar küçəsində də inşaat işləri sərt qırmızı xətt üzrə aparılmışdır. Küçənin qərb tərəfi cənub qurtaracağı istisna olmaqla eyni formalı plana malik olan kvadrat şəkilli karvansara ilə tutulmuşdur. Karvansaraylar bir-birindən kiçik küçə ilə ayrılır.

Şeytan buynuzları (ing: Devil horns) - Heavy Metal musiqisini dinləyənlərin istifadə etdiyi işarədir. Şəhadət barmağı və kiçik barmaq açıq, orta, üzük və baş barmaq bağlı olmalıdır ki, bu işarə tutulsun. İnternetdəki işarəsi \m/ olaraq göstərilir. Ronnie James Dio, bu işarəni metal mühitə gətirmişdir və onu “Şərin gözü” adlandırmışdır. Onun mənası Roma sivilizasiyasına söykənir. Dio nənəsinin bu işarəni tapması üçün ona əsl ilham mənbəyi olduğunu bildirmişdir. İtalyan mənşəli olan ailəsi inanclarına çox bağlı idi və nənəsinin küçədə gedərkən bu nişanı insanlara göstərdiyini görür. Onlar bunu pisliklərdən qorunma və şeytanı qovmaq niyyəti ilə edirlər. Dio, sənədli bir filmdə (Metal: A Headbanger's Journey) “Bunu mənim tapdığımı söyləmək olmaz, amma onu mən təkmilləşdirib ona məna verdim” demişdir.

Şeytan kilsəsi — 1969-cu ildə Anton Szandor Lavey tərəfindən yazılmış Şeytan Bibliyasında (The Satanic Bible) ifadə olunan satanizmi həyata keçirən dini bir təşkilatdır. Laveyin ölümündən sonra Peter Howard Gilmore "baş keşiş" olaraq Şeytan kilsəsinin rəhbəri olmuşdur. Şeytan kilsəsi tanrıya və ya şeytana dua etmir. La-Veya satanizmi hər kəsin özünün özünə tanrı olduğuna inanır. İnsan ehtiraslarının və təbiətinin basdırılmasına inanmır. Baş keşiş Peter Gilmore, David Shankboneyə verdiyi müsahibədə "Mənim özümün həqiqi inancıma görə, fövqəltəbii güclərə inanan hər kəs dəli olmuşdur. İblisə və ya Tanrıya inanmalarından asılı olmayaraq, insanların hamısının müəyyən hadisələrdən geriyə çəkilmə səbəbləri vardır" demişdir. Gilmorun tərifinə görə şeytan "hərəkət üsuludur". Şeytan ivritcə "düşmən" və ya "əleyhinə çıxan", "sual verən biri" deməkdir. Gilmore deyir: "Satanizm ateizmdən başlayır.

Nibiru (tərcüməsi Keçid planeti, müasir dilimizdə X planeti) — Günəş sistemində yerləşdiyi güman edilən xəyali planet. Yer planetindən 4 dəfə böyükdür. Bəzi tədqiqatçıların iddialarına görə bu səmavi cisim Şumer mətnlərində Günəş sistemində 12-ci planet kimi təsvir olunub. Əfsanəyə görə, planet hər 3600 ildən bir Mars və Yupiter arasında peyda olur. Lakin bu məsələ ilə bağlı nə şumerşünaslıq, nə də astronomiya sahəsində konkret elmi işlər mövcud deyildir. Əfsanəyə görə bu planet əvvəllər gəlmiş və insanlığı yaratmışdır. Şumerlər onları "Anunakilər" yəni tanrılar adlandırmışdırlar. Əfsanəyə görə onların kişilərinin boyu 5 metrə, qadınlarının boyu isə 3 metrə çatarmış. Şumer tabletlərində onlar qanadlı təsvir olunmuş üzləri isə sanki maska ilə örtülü olarmış. Bu da onu göstərir ki, onlar bu planeti mühitinə uyğun olmayan bir şəkildə tənəffüs edirlər.

Şeytan qalası (gürc. ქაჯისციხე) — Ərdəhan ilinə bağlı Çildır ilçəsinin İldırımtəpə kəndində yerləşən qədim qaladır. Tarixi Eruşeti bölgəsindəki bu qala gürcücə qaynaqlarda "Kacistsihe" olaraq keçir və Osmanlı dövlətinin bölgəni ələ keçirməsindən sonra qalanın adının gürcücədən tərcümə edidliyi düşünülür. Məşhur gürcü şairi Şota Rustavelinin XII əsrdə qələmə aldığı Pələng dərisi geymiş pəhləvan əsərində sözügedən "Kacta Tsihe"nin Əlamut qalası deyil, Şeytan qalası olduğuna dair fikirlər vardır. Şeytan qalası əvvəlki adı Rabat olan İldırımtəpə kəndinin mərkəzinin 1.3 km şimalında, bir dərənin sağ sahilində qayalıq təpədə yerləşir. Üç tərəfi uçurum olan bu təpəyə sadəcə bir tərəfdən çatmaq mümkündür. Qalaya bu mövqeyinə görə çatmanın və ələ keçirilməsinin çətin olmasına görə Şeytan qalası deyildiyi düşünülür. Ancaq qalanın ələ keçirilməsinin çətin olmasına görə qaladakıların məğlubedilməzliyinin pis ruhlarla, şeytanla bağlı olduğu kimi xalq arasında əfsanə də mövcuddur. Dəniz səviyyəsindən 1910 metrə yüksəklikdəki qala hal-hazırda sağlam vəziyyətdədir. Simmetrik olmayan plana sahib olan qalanın ebatları 161 × 93 metrdir və qalanın üç bürcü vardır.

Şeytan körpüsü — əsasən Avropada tapılan onlarla qədim körpü üçün tətbiq edilən bir termindir. Bu körpülərin əksəriyyəti daş və ya hörgü tağlı körpülərdir və qədim memarlıqda mühüm texnoloji nailiyyəti təmsil edir. Qeyri-adi dizaynlarına görə onlar antik dövrdə və orta əsrlər Avropasında heyranlıq və hekayələr obyekti idilər . Şeytan körpülərinin hər birində adətən onun mənşəyi ilə bağlı İblislə əlaqəli bir mif və ya xalq nağılı var.Bu hekayələr bölgədən və inanclardan asılı olaraq geniş şəkildə dəyişir. Bəziləri körpünün qurucusu kimi İblisə sahibdirlər, belə bir körpünün dayanıqlı və ya mövcud olmasının qeyri-mümkün olması və ya qeyri-mümkün olması ilə əlaqədar o qədər ki, onu yalnız İblis özü tikə bilərdi.Digərləri isə İblislə yerli əhali arasında adətən öz canları müqabilində sövdələşmənin, paktın və ya sövdələşmənin bir hissəsi kimi İblis tərəfindən bəşəriyyətə verilmiş bu cür körpüləri tikmək biliyinə malikdirlər . İblis Körpüsü kateqoriyasına daxil olan körpülər o qədər çoxdur ki, onlarla bağlı əfsanələr Aarne-Tompson nağılları üçün təsnifat sistemində xüsusi bir kateqoriya təşkil edir. Bəzi əfsanələrdə əlaqəli xalq nağılları kateqoriyalarının elementləri var, məsələn, Şeytanı Aldatma, Şeytanın Müqaviləsi və Usta İnşaatçı əfsanələri. Nağılın bir versiyasında körpü qurucusu və İblis düşmən kimi təqdim olunur. Bu onu əks etdirir ki, tez-tez, məsələn, Sent-Gotthard aşırımındakı Teufelsbrücke kimi, bu körpülər elə çətin şəraitdə tikilirdi ki, körpünün uğurla başa çatdırılması inşaatçıların və ictimaiyyətin qəhrəmancasına səy göstərməsini tələb edirdi. Əfsanənin digər versiyalarında İblislə müqavilə bağlayan yaşlı bir qadın və ya sadə bir çoban var.

Şeytan – İbrahimi dinlərdə insanı yoldan çıxararaq günah işləməyə və ya yalan danışmağa sövq edən varlıqdır.

Dəli

Dəli Alı (tam adı: Dəli Alı Məhərrəm oğlu, 1857, Annenfeld – 1917) — Azərbaycanın xalq qəhrəmanı. == Həyatı == Dəli Alı Məhərrəm oğlu 1857-ci ildə Şəmkirin Keçili kəndində anadan olub. Həyatının gənc çağlarından çobanlıq etməyə başlayıb. Alı və qardaşı Aslan Qovlarasarı kəndində çobanlıq edirdi. Çar məmuru Alının atası Məhərrəm kişini vergi ödəmədiyinə görə qətlə yetirir və bu səbəbdən Alı məmurdan atasının qisasını alır. Ondan sonra Alıgilin Keçilidə yaşamı çətinləşir və onlar Goranboyun Qarasuçu kəndinə köçürlər. Goranboyda yaşadıqları zaman Gəncənin Bağmanlar qəsəbəsindən olan İbrahim adlı bir nəfərin sürülərini otarırdılar. Yay qabağı Göyçənin Canəhmədli yaylağına heyvanları aparardılar. Göyçəyə gedəndə erməni pristavı onların qarşısını kəsir və atışma başlayır. Nəticədə Alı pristavı öldürür.

Duxa Qоca oğlı Dəli Domrul— Kitabi-Dədə Qorqudda obraz. V boyda işlədilmişdir. "Duxa" "Kitabi-Dədə Qorqud"un antroponimiyasına daxil olan, lakin müasir antroponimiyamızda işlənməyən adlardandır. Bu antroponimik vahiddən bəhs edən Ş.Cəmşidov və E.Əlibəyzadə onun formalaşmasında zahiri səslənmə-alliterasiya, yaxud poetiklik yaratma keyfiyyətlərini əsas götürmüşlər. Deli Dumrul əhvalatı Türk xalq inancında "Aylanu" motivinin ən gözəl və ən mükəmməl olaraq törədildiyi yerdir. "Domrul" antroponimi Mirəli Seyidov, Tofiq Hacıyev, Arif Acalov, Osman Mirzəyev və başqa müəlliflərin diqqətini cəlb etmişdir. Onun leksik-semantik xüsusiyyətləri, antroponimik vahid kimi formalaşmasında "nəsil verən", "həyat başlanğıcı" kimi keyfiyyətin əsas olması həmin müəlliflər tərəfindən təsdiqlənmişdir. "Duxa Qoca" antropоnimik vahidi isə araşdırmalardan kənarda qalmışdır. Mövcud tədqiqatlarda "Duxa" antroponiminin yalnız yunanlardakı "Duka" şəxs adından olduğu göstərilir. Göründüyü kimi, "Duxa" antroponiminin leksiksemantik xüsusiyyətləri, onun yaranması üçun əsas olan apelyativin tarixi-linqvistik baxımdan araşdırılması, həmçinin həmin vahidin adyaratma üçün seçilmə, yaxud motivləşmə səbəbi müəyyənləşdirilməmişdir.

Dəli Kür — Azərbaycan yazıçısı İsmayıl Şıxlının geniş oxucu kütləsinin rəğbətini qazanmış və XIX əsrin sonlarında baş verən mürəkkəb tarixi proseslərin Azərbaycan xalqının həyatında əmələ gətirdiyi əsaslı dəyişiklikləri realistcəsinə göstərən bir əsərdir. Əsər tamamlanaraq çap olunduqdan düz 2 il sonra, yəni 1969-cu ildə isə həmin əsərin motivləri əsasında Dəli Kür adlı film çəkilmişdir. == Haqqında == Əsərdə Azərbaycan xalqının milli oyanış dövrünün ziddiyyətli hadisələri təsvir edilir və bu əsər milli-tarixi roman janrının nümunələrindən biri sayılır. Bununla belə, həmin əsərdə ailə-məişət məsələləri də geniş təsvir olunmuşdur. Yazıçı 1957-ci ildə ilk romanı olan Ayrılan yollar adlı əsərinin nəşr olunmasının ardınca 10 il ərzində yorulmadan bu əsəri yazmağa başlamış və onu 1967-ci ildə müvəffəqiyyət ilə tamamlamağa nail ola bilmişdir. == Qısa məzmunu == Əsərdəki hadisələr kiçik bir Azərbaycan kəndi olan Göytəpədə cərəyan edir. Roman kəndin ağası və nüfuzlu bir mülkədar olan Cahandar ağanın Allahyar adlı bir şəxsin həyat yoldaşı Mələyi götürüb qaçması ilə başlayır. Daha sonra hadisələr yüksələn xətt ilə inkişaf edir. Cahandar ağanın birinci həyat yoldaşı Zərnigar xanım olanlara narazılığına bildirərək Mələyi evdən qovmağa cəhd edir. Cahandar ağanın böyük oğlu Şamxal anasını haqlı sayaraq atası ilə toqquşur və evi tərk edir.

I Pyotr və ya Pyotr Alekseyeviç Romanov (Rusca: Пётр I Великий, Пётр Алексеевич Романов; 30 may (9 iyun) 1672, Moskva – 28 yanvar (8 fevral) 1725, Sankt-Peterburq) — ilk Rusiya imperatoru. 7 may 1682-ci ildə qardaşı V İvanla birlikdə taxta çıxmış, 1696-cı ildə qardaşının vəfatı ilə Çar Rusiyasının yeganə hakimi olmuşdur. Döyüş meydanında qazandığı ard-arda qələbələrlə, Rus çarlığını Avropanın güclü dövlətləri sırasına daxil etmiş, Azov və Baltik dənizi sahillərindəki liman şəhərlərini ələ keçirərək rus donanmasının da əsasını qoymuşdur. Həmçinin ölkədə mədəni, elmi və sosial islahatlar apararaq müasirləşmə hərəkatına da rəhbərlik etmişdir. Pyotrun islahatları ölkədə uzun müddət tətbiq edildi və hökumət strukturunun bir çox qurumları məhz bu dönəmdə yaradıldı. Pyotr eyni zamanda 1917-ci ilədək Rusiyanın paytaxtı olan Sankt-Peterburq şəhərinin də təməlini qoymuşdur. == Həyatı == === İlk illəri və taxta çıxışı === Pyotr 9 iyun 1672-ci ildə Moskvada dünyaya gəlmişdir. Atası Rus çarı I Aleksey, anası isə onun ikinci xanımı olan Naruşkin ailəsinə mənsub Nataliya Narışkinadır. Saray qeydlərinə görə, yeni doğulan körpə olduqca sağlam idi və anasının qara çəkik gözlərini almışdı. Saray xadimlərindən Nikita Zotov və Patrik Qordon kimi xadimlər körpə Pyotrun təlim-tərbiyəsiylə məşğul oldular.

Dəli qurd - türk şairi, tarixçisi, yazıçısı və türk millətçiliyinin ideoloqlarından olan Hüseyn Nihal Atsızın 1958-ci ildə yazdığı romandır. == Mövzu == Roman, Osmanlı imperiyasında olan hadisədən bəhs edir. Osmanlıda çoxhakimiyyətlilik dövründə taxta namizədlərdən biri olan İsa bəy, gücünü itirməyə başlayınca xanımı Bala Xatunu adamlarından biri olan Çakıra əmanət edir və onu qaçırmasını istəyir. Çünki Osmanlı adətlərinə görə taxt uğrunda mübarizələrdə sadəcə həmin şəxsin özü yox, onun soyundan gələn hər kəs öldürülürdü və Bala Xatun da hamilə idi. Çakır uğurla Bala Xatunu qaçırır və süd anasının yanına yerləşdirir. İllər keçir, Çakır sipahi olur və süd anasının yanına gəlir. Süd anasının yanına getdiyi vaxt Bala Xatunun İsa bəyin ölümündən qısa müddət sonra öldüyünü öyrənir. Bu zaman İsa bəyin oğlu Murad böyümüşdür. At minməyi, hərəkətlərinə görə ona "Dəli qurd" ləqəbi verilmişdir. Murad, 16 yaşındakı Osmanlı ordusuna girmiş və qısa müddət sonra isə sipahi olmuşdur.

Dəli Quşçu — Azərbaycan Respublikasının Zərdab rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == === Tanınmış şəxslər === Seyfi Mehrəliyev — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.

Kastiliyalı I Yuanna (ing. Juana I de Castilla) və ya Dəli Yuanna (isp. Juana I la Loca; 6 noyabr 1479[…], Toledo – 12 aprel 1555[…], Tordesilyas[d], Kastiliya və Leon) – Kastiliya və Araqon kraliçası. == İlk illəri və təhsili == Yuanna 6 noyabr 1479-cu ildə Kastilya krallığının paytaxtı Toledo şəhərində dünyaya gəldi. Kastilya kraliçası I İzabella və Araqon kralı II Ferdinandın üçüncü övladı və ikinci qızı idi. Ağ bənizi, mavi gözləri və anası ilə bacısı Ketrində olduğu kimi narıncı saçları vardı. Ailənin Yuannadan başqa 4 övladı daha vardı: İzabella, Con, Mariya və Ketrin. Yuanna ağıllı və çalışqan bir şagird idi. Yeni qurulan Kastilya-Araqon ittifaqının gücünün qorunması üçün gələcəkdə siyasi evlilik qurması planlaşdırılırdı və bu məqsədlə mükəmməl təhsil aldı. Kralın qızı olduğu üçün nə Kastilya, nə də Araqon taxtına namizəd göstərilmirdi.

Dəlibəng (lat. Datura) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Haqqında == Dəlibəng - Qaragilə fəsiləsinə aid olan birillik bitkidir. Gövdəsinin uzunluğu 1 metrdir. Yarpaqları iri, yumurtavari formadadır. Meyvəsi tikanlı qutu formasında olub şara oxşayır, toxumu qara-qonur qəhvəyi rəngdə olub böyrəyə bənzəyir. Dəlbəng başlı-başına buraxılmış, çürümüş torpaq və peyinlə zəngin olan torpaqda, bağça və bostanda bitir. Tərkibində atropin, hiostiamin skopalamin alkaloidləri vardır. Bitkinin bütün hissələri, xüsusilə meyvələri daha kəskin zəhərlidir. Körpə heyvanlar üçün təhlükəlidir.

Əsər təxminən 1926 və ya 1927-ci ildə yazılmışdır. AMEA-nın Əlyazmaları İnstitutunun arxivində 6 müxtəlif əlyazma nüsxəsi mühafizə olunur. İlk dəfə H. Səmədzadə 1938-ci ildə əsəri Bakıda kitab halında nəşr etdirmişdir. Əsər rejissor Mehdi Məmmədov tərəfindən 1978-ci ildə Bakıda tamaşaya qoyulmuşdur. == İstinadlar == === Qeydlər === == Mənbə == Cəlil, Məmmədquluzadə. Əsərləri (PDF). Öndər. 2004. səh. 664.

Dəli Yusif filmi rejissor Ətif Yılmaz tərəfindən 1975-ci ildə ekranlaşdırılmışdır. Döyüş, macəra, sevgi janrında olan bu film "Ərmanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Əsas rolları Cüneyt Arkın, Zərrin Arbaş, Qədir Qoru, Əli Şən, Ərol Kəsgin ifa edirlər. == Məzmun == Film kəndlilərə əziyyət edən, camaatın evini əlindən alan Abbas və cüssəli, dəli Yusifin oğlu Əlinin mübarizəsindən bəhs edir == Festivallar və mükafatlar == Antalya Film Festivalı. Ən yaxşı rejissor. Qızıl Portağal mükafatı — Ətif Yılmaz Antalya Film Festivalı. Ən yaxşı film.

Bir — say sistemində rəqəm və eyni zamanda ədədlərdən biridir. Saymağa birdən başlayırıq. Bir ikidən əvvəl gəlir. == Riyaziyyatda == Bir ədədi riyaziyyatda bir çox hallarda vahid adlanır. Vahidin aşağıdakı xassələri var: İstənilən ədədi vahidə vurduqda həmin ədəd özü alınar. Vahidi istənilən ədədə vurduqda həmin ədəd özü alınar. İstənilən ədədi vahidə böldükdə həmin ədəd özü alınar. Vahid tək ədəd hesab edilir. 1 ədədi nə sadə ədəd, nə də ki, mürəkkəb ədəddir. == İnam və etiqadlarda == Mənəvi və maddi mədəniyyətin tərkib hissələrindən bilinən ümumsay kompleksində həm də "tək", "vahid" adları daşıyan çoxmənalı bir sayı mifoloji dünya modelində "Tanrı", "Kosmos" anlayışı ilə hər hansı hadisə və işin, əşyanın ilkliyi, başlanğıcı təsəvvürünü yaratmaqla düşüncəyə, məişətə daxil olmuşdur.